شنبه، آبان ۲۰، ۱۳۹۱

انتخابات چندضلعی یعنی چندضلع؟



در شکل بالا اضلاع انتخابات ریاست‌جمهوری و نتیجه آن به خوبی دیده می‌شود
منبع عکس


سردبیر روزنامه رسالت گفت: «انتخابات سال 92 یک رقابت چند ضلعی همچون انتخابات 84 است.»
به همین مناسبت ما اضلاع دیگر انتخابات ریاست‌جمهوری را آنالیز کردیم. ایناهاش؛


انتخابات بی‌ضلعی
کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری در سال 1372 از این  قرار بودند: هاشمی رفسنجانی، عبدالله جعفرعلی جاسبی (که هاشمی به ریاست دانشگاه آزاد منصوبش کرده بود)، رجبعلی طاهری (که هاشمی به استانداری منصوبش کرده بود).
با این اوصاف انتخابات دور ششم، بی‌ضلعی بود و عملا یک خط صاف بود. البته احمد توکلی به عنوان یک پاره‌خط آمده بود با کارگزارن زاویه ایجاد کند. توکلی مدت‌ها شغلش رقابت و درست کردن زاویه با کاندیداهای اصلی ریاست‌جمهوری بود تا انتخابات چندضلعی شود اما هر کاری می‌کرد انتخابات چندضلعی نمی‌شد.

انتخابات متوازی‌الاضلاعی
در سال 1376 شکل هندسی انتخابات عوض شد. علی‌اکبر ناطق نوری یک ضلع و محمد خاتمی هم ضلع دیگر بود که روی هم منطبق نمی‌شدند. به همین دلیل از اضلاع محمد ری‌شهری و رضا زواره‌ای استفاده شده تا اضلاع خاتمی و ناطق روی هم نیفتند. اما چون خاتمی ضلع همکف و ناطق ضلع بالایی بود، فشار زیادی به ضلع پایینی آمد و اضلاع کوچک انتخابات هی زاویه پیدا کردند تا آخر تبدیل شد به متوازی‌الاضلاع. خاتمی چون با فشار از پایین و چانه‌زنی از بالا آشنا بود، توانست از فشاری که روش بود آن بالا چانه‌زنی کند و با آوردن بیست میلیون رای متوازی‌الاضلاع را سر و ته کند. بعد از این انتخابات ناطق نوری تا مدت‌ها مشغول خوردن ماستش شد.

انتخابات هذلولی
سال 1380 طوری بود که ملت از بس در انتخابات ریاست‌جمهوری نامزد شدند، نزدیک بود اداره کار نامزدی در انتخابات را به عنوان مشاغل کاذب معرفی کند. در این انتخابات دوباره احمد توکلی به شغل سابقش یعنی رقابت با کاندیداها برگشت و رقیب خاتمی شد. علی شمخانی هم که وزیر خاتمی بود پیراهن شلوار سفیده را پوشید و تیپی به هم زد و رقیب خاتمی شد. عبدالله جعفرعلی جاسبی هم که کماکان صبح‌ها رییس دانشگاه آزاد بود، بعدازظهرها به رقابت با خاتمی می‌پرداخت. محمود کاشانی هم برای زنده کردن نام پدرش آمد و کاندیدا شد و عملا کار دیگری نداشت. حسن غفوری‌فرد، سیدمنصور رضوی، دکتر سید شهاب‌الدین صدر و علی فلاحیان هم دسته‌جمعی آمده بودند ضلع خاتمی را حذف و شکل انتخابات را تبدیل به هذلولی کنند. البته مصطفا هاشمی‌طبا هم که همین‌طوری از جلوی وزارت کشور رد می‌شد کاندیدا شد که عیبی هم نداشت.

انتخابات چندضلعی (دوزنقه‌ای)
 در سال 1384 محمد قالیباف که معلوم شد از سال‌ها پیش به نیت شرکت در انتخابات کلی عکس‌های انتخاباتی در کشورهای مختلف و در حالت‌های دلبرانه گرفته بود، کاندیدا شد. هاشمی رفسنجانی و مهدی کروبی و مصطفا معین و علی لاریجانی هم کاندیدا شدند که مردم تشخیص دادند دست همه در یک کاسه است و در انتخابات شرکت جدی نکردند. به همین مناسبت بعد از اعلام نتایج معلوم شد محمود احمدی‌نژاد رای آورده. احمدی‌نژاد البته یکی از اضلاع این چندضلعی نبود و گفت من به عنوان عمود منصف آمده‌ام تا خط رفسنجانی را به دو قسمت مساوی تقسیم کنم. به دلایلی نامشخص در دور دوم رفسنجانی از دور خارج شد.

انتخابات دورانی
در سال 1388 کاندیداهای مختلفی در انتخابات حضور داشتند اما چون شاعر گفته بود دور چون با عاشقان افتد تسلسل بایدش، به همین مناسبت محمود احمدی‌نژاد که می‌گفت عاشق مردم است متسلسل شد و خواست یک دور دیگر هم بزند. هم‌اینک نیز او دور گرفته و دارد دور می‌شود.